Hypnotherapie is een doelgerichte therapie waarbij je de cliënt helpt om ongewenste patronen te veranderen. Je kunt daarbij denken aan ongewenste gedachten, omgang met emoties en ongewenst gedrag. Hypnotherapie kun je o.a. toepassen bij veranderen van pijnbeleving, stressregulatie en angst.

Onderstaande voorbeelden van ongewenste patronen kan je met hypnotherapie veranderen:

• continue negatieve gedachten waardoor je niet meer ziet wat goed gaat
• vastzitten in een traumatisch verleden waardoor je niet in het hier en nu leeft
• je lichamelijk zwak voelen waardoor je niet meer je sterke kanten ziet
• je aandacht volledig richten op anderen waardoor je je eigen behoeften vergeet
• volledig op jezelf gericht zijn waardoor je anderen niet meer ziet
• last hebben van pijn waardoor je niet meer kunt ontspannen

Als je de voorbeelden van ongewenste patronen bekijkt, dan valt je wellicht op dat de cliënt vastloopt in een patroon van aandacht. De aandacht is op het ongewenste gericht en daardoor ervaart de cliënt geen toegang tot het gewenste patroon.

De cliënt kan zich bewust zijn van het ongewenste patroon en toch ervaren volledig vast te zitten in het ongewenste patroon. Een bewuste verandering van het ongewenste patroon kan om twee redenen moeilijk zijn:

• De cliënt is het ongewenste patroon gewend en met name bij stress en spanning valt hij automatisch daarin terug (ook als het ongewenst is).
• Elke vorm van verandering roept automatisch weerstand op. Ons brein kiest bij voorkeur de automatische patronen die we gewend zijn en verandering betekent extra inspanning.

Bij hypnotherapie kun je de cliënt helpen om zich te dissociëren van het ongewenste patroon en te associëren met het gewenste patroon. Dit doe je als hypnotherapeut door gebruik te maken van krachtige suggestieve hypnotische taal. En tegelijkertijd mobiliseer je in een hypnose binnen de cliënt hulpbronnen om het gewenste patroon te bereiken. Bij hulpbronnen kan je denken aan verbeeldingskracht, succeservaringen uit het verleden, muziek, een gedicht, een verhaal van een voorouder, een gebaar, symbolen, enz.

Je kunt een therapievorm als hypnose omschrijven als de cliënt de volgende vier ervaringen heeft:

1. De aandacht verplaatst naar de binnenwereld van de cliënt.
2. De intensiteit van waarnemen verandert (meer of minder).
3. Dissociatie (dingen lijken automatisch te gebeuren). Of de cliënt kan ervaren in de praktijkruimte te zijn en tegelijkertijd ergens anders (vb. strand).
4. De cliënt reageert op suggesties door er persoonlijke betekenis aan te geven (vb. je kunt nu eenvoudig het pad ontdekken naar je gewenste toekomst).

Een hypnotische suggestie is een vorm van 'communicatie' waarmee je een ongewenst patroon kunt onderbreken. Effectieve suggesties kun je bijvoorbeeld aanbieden in de vorm van taal, een beeld, een symbool, een verhaal, een geluid of een gebaar. Een suggestie werkt alleen als de cliënt hem kan aanvaarden.

Stel iemand leeft in zijn hoofd en probeert voelen ook met denken te benaderen. Op de vraag ‘hoe voel je je?’ krijg je wellicht als antwoord: 'ik denk ….'. Met een hypnotische suggestie kun je deze cliënt helpen om zijn aandacht te verplaatsen van denken naar voelen.

Je zegt bijvoorbeeld: 'Je kunt met je bewuste brein luisteren naar de klank van mijn stem, terwijl je onbewuste doorgaat met ademhalen, en als je nu je aandacht zou richten op je uitademing kun je ontdekken dat je nu al veel dieper en ontspannen kunt ademen… enz.’

Door inzet van indirecte suggesties (kun je, zou je) omzeil je weerstand en neem je je cliënt automatisch mee in het verplaatsen van bijvoorbeeld denken naar voelen, zonder dat je dat zo expliciet vraagt. En vervolgens start je een ervaring bij de cliënt waarin hij kan opmerken dat het denken vertraagt en het lichaam meer ontspant. Deze automatische ervaring kan de cliënt beleven als 'ik ben nu in een hypnose'. De ervaring van hypnose heeft een therapeutische werking.

Meer weten over hypnotherapie? Bekijk dan de opleiding Hypnotherapie en regressie.

Dit stuk is geschreven door Guan Felix. Hij werkt als coach, counselor en hypnotherapeut in Amersfoort.