Toen Pieter Grimbergen na een mooie carrière als pianist besloot om coach te worden, volgde hij de ACT opleiding van Civas. ACT therapie vormt nu het fundament van zijn praktijk. In juli 2020 verscheen zijn boek: Zorg, zingeving en waardigheid. Gesprekken bij tegenslag en gezondheid. Een vraaggesprek over leven vanuit waarden, persoonlijk leiderschap en leren accepteren. “Wees gastvrij voor wat er is.”

“Daarvoor moeten we even terug in de tijd. In de jaren tachtig, midden in de aidsepidemie liep ik vaak mee met studentenpastor Jan van Kilsdonk om mannen in de gayscene te wijzen op de gevaren van aids. Van Kilsdonk was priester, maar niet van het wollige soort. Hij was begaan, maar kon ook heel direct zijn. Als ik hem zo bezig zag dacht ik: ‘Als ik ooit coach word, wil ik zijn zoals hij.’ Dus toen ik jaren later besloot om een coachopleiding te gaan doen had ik hem als voorbeeld voor ogen. Ik wilde echt iets voor mensen gaan betekenen.”

“Het begint met zelfonderzoek. Ik denk dat elke ACT therapeut eerst zichzelf moet leren kennen. Ik heb daar vijf jaar over gedaan. Mijn grootste inspiratiebron is Parker Palmer. Deze Amerikaan heeft het Center for Courage en Renewal opgericht. Moed en vernieuwing, in die twee begrippen zit de beweging in die zo belangrijk is. Die zit ook in ACT therapie, daar kom ik zo op. De kernvraag voor mij is: hoe kom je in beweging?

“Ik miste nog iets en overwoog de opleiding tot Life Coach van Civas. Een gesprek met Anja Weijers van Civas was heel verhelderend. Zij overtuigde mij dat de ACT opleiding beter bij mij zou passen en daar heb ik me toen meteen voor ingeschreven.  Waarom ACT? Bij ACT gaat het om acceptatie én commitment. Die twee kunnen niet zonder elkaar. Het leren accepteren van gedachten, pijn of problemen is belangrijk, maar wat daarna komt is nog veel belangrijker: toegewijde actie. Een ACT coach laat cliënten zelf inzien hoe ze weer in beweging kunnen komen.”

“ACT is een verlengstuk van mindfulness, het is krachtiger. Alleen focussen op het hier en nu is onvoldoende. Er ís een verleden en een toekomst en dat verleden moet je kennen. Het heeft je gevormd tot wie je bent. In mijn coachpraktijk draait het om vier vormen van persoonlijk leiderschap. De eerste is: ken je biografie, weet wie je bent. Vervolgens is het belangrijk dat je leert accepteren dat dit verleden er is en dat je goed voor jezelf moet zorgen. Deze zelfcompassie is de tweede vorm van persoonlijk leiderschap. Compassie heeft niets te maken met medelijden, maar met medeleven. Acceptatie is een onderdeel van compassie en niet andersom.”

“De derde is tijd: neem de tijd. Heb de moed om even stil te staan en de vaart uit je leven te halen. Spiritualiteit – en geloof me, ik ben geen zwever – is belangrijk in het leven. En zonder stil te staan is spiritualiteit onmogelijk. Tot slot gebruik ik in plaats van de term acceptatie graag de term gastvrijheid. Ik heb mij gespecialiseerd in coaching en therapie aan mensen die tegenslag of gezondheidsproblemen ervaren. Mensen zijn geneigd zich tegen ziekte te verzetten. ACT zegt: geef ruimte aan die tegenslag, geef je verzet op. Ik noem dat gastvrijheid.”

“ACT therapie is een ongelooflijk belangrijk fundament onder mijn praktijk. Ik zou nog graag een keer college krijgen van de grondlegger, Steven Hayes! Wat ik heel mooi vind van ACT is de aandacht voor waarden. Ik besteed daar met mijn cliënten veel tijd aan. Volgens welke waarden wil je leven? Velen vinden dat een moeilijke vraag, maar voor mij is het de kern in de stap naar de C van commitment. Waarden zijn de aspecten van de meetlat waarlangs je leeft. Bijvoorbeeld blijdschap, liefde of dankbaarheid. Een waarde is altijd een zelfstandig naamwoord. Ook hier komen tijd en compassie weer om de hoek kijken: neem de tijd om die waarden te ontdekken. En de kernvraag: sta jij jezelf wel toe dat je volgens die waarden leeft?”

“Een goede ACT therapeut stelt open vragen. Je geeft geen adviezen, je zet niet de paden uit. Dat moet je cliënt zelf doen. Je geeft de ander de ruimte om zijn of haar antwoord te geven. Je begint dus nooit een vraag met ‘Vind je niet dat…..’ Ik doe vaak stilte- en ademhalingsoefeningen. Sommige cliënten vinden het fijn om te praten of stil te zijn tijdens een wandeling. Dat kan ook. Ik ben ook direct en duidelijk tegen mijn cliënten. Daarbij: ik ben nadrukkelijk een coach, geen psycholoog. Voor zware onderwerpen als trauma’s of depressie verwijs ik door naar een psycholoog of psychiater.”

“Ik heb twaalf interviews gehouden met mensen die tegenslag hebben ervaren. Een verpleegkundige, een huisarts, een predikant, een chirug. Heel gevarieerd. Sommigen zijn zelf ziek, anderen hebben met zieken te maken. Hoe gaan zij om met ziekte? Hoe zijn zij van strijd tot acceptatie gekomen? En wat betekenen acceptatie en beweging als je nog maar twee maanden te leven hebt? Dan betekent ‘in beweging komen’: praten over de laatste levensfase, een plek geven aan de naderend dood en je daar goed op voorbereiden zoals jij het wilt. Het boek begint met een voorwoord van Anja Weijers, mijn studiebegeleider. Als oud-student van Civas betekent het veel voor me dat ze dat wilde doen.”

“Kwetsbare mensen hebben ons wat te zeggen. De interviews gaan over de hernieuwde zoektocht naar waarden bij tegenslag of ziekte. Ik wil aan die zoektocht een stem geven. De verhalen van kwetsbare mensen maken de ruwe kant van het leven zichtbaar. Ik heb het speciaal geschreven voor coaches en mensen die werken in de thuiszorg, verpleging en mantelzorgers. Maar eigenlijk is het voor iedereen van belang. Ik sluit mijn boek af met een uitnodiging aan de lezer: langs welke waarde wil jij leven? Dát is voor mij de kern van ACT.”