Het holisme is een visie die uitgaat van het lichaam als geheel, waarbij lichaam, geest en ziel invloed op elkaar hebben. Het streven is dat er een balans is tussen deze drie zodat daarmee de energie optimaal wordt opgewekt en benut en een diep gevoel van vervulling ontstaat.
Holistische zorg is een prachtig overkoepelend begrip van waar wij als Civas voor staan. Daarom hebben we een serie blogs ontwikkeld die ingaan op holistische zorg.  

Dit blog behandelt het belang van het begrip vitaliteit en de relatie tussen vitaliteit en zingeving. Ook gaat het in op de rol van stress bij vitaliteit. 

In de holistische benadering stelt vitaliteit ons in staat om een volwaardig en bevredigend leven te leiden. Het is een kernconcept dat zowel fysieke gezondheid als innerlijke zingeving omarmt. Holistische therapeuten helpen cliënten niet alleen bij het verbeteren van fysieke gezondheid, maar ook bij het ontdekken en realiseren van hun persoonlijke doelen en waarden. Dit bevordert een gevoel van vervulling en draagt bij aan vitaliteit.

Zingeving speelt zoals hierboven aangegeven een cruciale rol in vitaliteit. Wanneer mensen een gevoel van doel en betekenis ervaren, voelen ze zich vaak meer energiek en gemotiveerd. Zingeving helpt bij het creëren van een innerlijke drive en een gevoel van richting, wat bijdraagt aan een verhoogde vitaliteit. Het kan voortkomen uit persoonlijke waarden, doelen, of een bredere levensmissie. 
Mensen die hun leven als betekenisvol beschouwen, hebben vaak een grotere veerkracht en kunnen beter omgaan met uitdagingen.

De volgende 5 aspecten van zingeving zijn hierbij van belang:

Vrijheid ervaar je als je bewust kiest om jouw leven op een bepaalde manier te leven. Doe je dat niet, dan ervaar je dat de omstandigheden bepalen hoe jij je voelt en dat het leven je overkomt. Dat geeft een machteloos gevoel en kan resulteren in een algemeen gevoel van zinloosheid. Het is belangrijk te beseffen dat je dagelijks keuzes kunt maken om je leven te leiden zoals jij dat wilt.

Zelfverwezenlijking betekent het verstevigen van je identiteit. Weten wat voor mens je bent, waar je van houdt, wat je goed kunt. Regelmatig iets doen waarin je goed bent of wat je mooi of leuk vindt, is een manier om jezelf te bevestigen. Als je je eigen identiteit regelmatig bevestigt, ervaar je kracht en voel je hoe uniek je bent.
Lees meer over zelfverwezenlijking en holistische zorg.

Verbinding betekent dat je je verbonden kunt voelen met andere mensen, dat je ergens bij hoort. Dat kan ook een goed boek zijn waardoor je je verbonden voelt met de karakters uit dat boek. Of luisteren naar een lied en daarin iets van jezelf herkennen. Zulke gevoelens geven je het gevoel dat je deel bent van een groter geheel. 

Participatie is ergens bij horen en je aan die groep conformeren. Participatie kan je het gevoel geven dat je ertoe doet. Dat is een van de redenen dat werk hebben meestal te verkiezen is boven werkloos zijn. Werken geeft mensen vaak het gevoel van zinvol bezig zijn.

Erkenning krijgen betekent bevestiging krijgen van je identiteit. Af en toe horen dat je ergens goed in bent of dat je bijzonder bent, is voor ieder mens heel belangrijk. 

Stress en energievreters vormen een aanzienlijke bedreiging voor vitaliteit. Chronische stress kan zowel de fysieke als mentale gezondheid ondermijnen door het lichaam in een constante staat van paraatheid te houden. Dit kan leiden tot uitputting, verminderde concentratie, en een verzwakt immuunsysteem. Stress beïnvloedt ook de geestelijke gezondheid, wat kan leiden tot gevoelens van overweldiging en een verminderde levensvreugde.

Hoge stressniveaus kunnen het gevoel van zingeving ondermijnen door de geest te belasten en focus te verstoren, wat leidt tot verminderde levensvreugde en energie. Aan de andere kant kan een sterke zingeving dienen als een buffer tegen stress, door een gevoel van doel en richting te bieden dat helpt om te gaan met uitdagingen.

Toch te maken met gevoelens van stress of misschien wel angst? Doe de drieminutenoefening!

De drieminutenoefening is een korte oefening die je voor jezelf kunt doen of die je aan jouw cliënten kan meegeven op momenten dat ze stress, angst of negatieve gedachten ervaren. Deze oefening bestaat uit 3 stappen:

1.   Bewust worden
Je handelt niet meer op de automatische piloot, maar neemt de omgeving bewust in je op. Je wordt je bewust van de vragen: ‘Waar ben ik?’ en ‘Wat gebeurt er om me heen?’

2.   Aandacht richten op ademhaling
Tijdens deze stap richt je de aandacht op jouw ademhaling. Telkens als je aandacht afdwaalt, breng je deze terug naar dit moment.

3.    Aandacht uitbreiden naar het hele lichaam
De laatste stap is dat je je aandacht uitbreidt naar jouw hele lichaam en voelt hoe dat mee ademt als een eenheid.

Om de drieminutenoefening onder de knie te krijgen, kun je de volgende geleide meditatie doen. Wil je deze oefening met een cliënt doen? Dan kun je dit huiswerk meegeven:

Minuut 1
Word je bewust van waar je bent. Kijk om je heen en voel de plek waar je zit. Wees je bewust van de gedachten die door je hoofd gaan. Zie die gedachten als gebeurtenissen die aan je voorbijtrekken. Kijk naar je gedachten en merk de gevoelens op die daarbij opkomen. Je hoeft niets met die gevoelens te doen. Wees je daar alleen op een milde wijze van bewust. Je gevoelens hoeven niet per se positief te zijn. Ze zijn zoals ze zijn. Je accepteert waar je bent.

Minuut 2
Je hebt zojuist je automatische piloot uitgezet en bent weer bewust. Breng je aandacht helemaal terug naar je ademhaling. Ervaar hoe de lucht je longen in stroomt … en er weer uit. Merk hoe je onderbuik uitzet ...  en weer krimpt. Laat je ademhaling stromen en blijf bewust. Telkens als je aandacht afdwaalt, keer je weer terug naar je ademhaling.

Minuut 3
Breid langzaam je bewustzijn uit naar je hele lichaam. Voel hoe je lichaam met je ademhaling mee ademt. Wees je bewust van elke beweging en sensatie in je lichaam. Breid je aandacht nog verder uit naar je gewicht. Voel hoe je lichaam je gewicht ondersteunt

Lees meer over holistische zorg en holistische therapieën:

• Holistische zorg: een leven in balans
  
• Holistische zorg en zelfverwezenlijking: een gouden duo
• Holistische zorg en de rol van intuïtie bij de begeleiding van je cliënten
• 5 holistische tips voor leefstijlcoaching
• 5 reiki tips voor in je coachpraktijk