Word je van een avocado dik of is de vrucht juist een bron van vezels? Passen koolhydraten nou wel of niet in een gezond voedingspatroon? En die twee stuks fruit, hoe zit dat eigenlijk? Zit daar niet veel te veel suiker in? Wie zich verdiept in het onderwerp voeding komt heel veel tegenstrijdige informatie tegen. Dat kan soms best verwarrend zijn. Wat is waar? Tijd voor nuance.

Welke voedingsleer heeft het bij het rechte eind? Kies ik voor een reguliere opleiding of is natuurvoeding een betere keus? Zoals altijd ligt het antwoord niet zo zwartwit. Vooropgesteld: er is geen sprake van goed of fout. De vele voedings- en dieetadviezen liggen veel dichter bij elkaar dan veel mensen denken. Een paleodieet, orthomoleculaire voeding, de Schijf van Vijf: vaak zien we dat ze tegenover elkaar worden gezet en dat ’aanhangers’ elkaar op details bekritiseren. Tarwe is slecht! Welnee, er is niks mis mee! Wij stellen daar graag een genuanceerder geluid tegenover. Er is meer overlap dan je denkt. Juist een integrale visie, waarbij je het beste uit twee werelden combineert, lijkt de beste weg. Ons advies: luister naar elkaar, leer van elkaar en werk samen.

Wie een analyse maakt van de vele aanbevelingen voor gezonde voeding, ziet zeker een algemene deler die is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Zoals: eet weinig vlees en varieer met vis, gebruik plantaardige olie, eet veel groente en fruit en weinig zout, vermijd koekjes en frisdrank en zorg voor een gevarieerd eetpatroon. Daarbij geldt ook altijd het advies: eet minder grote porties, beweeg meer, zorg voor voldoende slaap en vermijd stress. Als je deze adviezen in je leefstijl integreert ben je al een eind op de gezonde weg. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat een gezond eetpatroon leidt tot minder hart- en vaatziekten, een kleinere kans op kanker, minder diabetes type 2, een sterker immuunsysteem en meer gezonde levensjaren.

Bovenstaande aanbevelingen zien we ook terug bij het Voedingscentrum. Dit adviesorgaan van de overheid vertaalt wetenschappelijke inzichten van de Gezondheidsraad in praktische adviezen voor een groot publiek. Een van de bekendste adviezen van het Voedingscentrum is eten volgens de Schijf van Vijf. Ook hierin zien we de bekende tips terug: veel groente en fruit, volkorenproducten, minder vlees, meer plantaardig en vloeibaar bakvet, en minder tussendoortjes. Daarbij moet wel worden aangetekend dat het Voedingscentrum er is voor alle Nederlanders, waarbij het rekening moet houden met budget, eetcultuur en haalbaarheid. 

Waarom dan toch al die verschillende richtingen en opleidingen op het gebied van voeding? Omdat geen lichaam hetzelfde is en er naast de hierboven beschreven gedeelde kern allerlei accentverschillen zijn. De een wil afvallen met andere voeding, de ander is overtuigd veganist en wil alleen nog maar plantaardige en biologische producten eten. Weer een ander is meer gericht op het voorkomen van ziekte  of de behandeling van een chronische aandoening. Waar een intensief sporter misschien behoefte heeft aan meer eiwitten, richt iemand die van zijn buikvet afwil zich op gezonde koolhydraten. De een moet glutenvrij eten, de ander zoutarm. De één zegt: niet meer dan drie maaltijden per dag, de ander: verspreid je eetmomenten liever. In al die adviezen gaan voedingsadviseurs op zoek naar het beste advies voor die specifieke persoon. Maatwerk dus. En daarbij halen ze vaak het beste uit meer werelden. De meeste voedingsadviseurs zien hun cliënten in totale samenhang en combineren reguliere met onderbouwde adviezen uit de natuurvoeding.

Volgens natuurvoedingsadviseurs bevat goede voeding naast brandstof ook belangrijke voedingsstoffen die nodig zijn voor een betere weerstand en meer vitaliteit. De keuze valt daarbij op onbewerkte en biologische voeding en seizoensproducten van hoge kwaliteit. Een lichaam maakt met natuurvoeding optimaal gebruik van macro- (goede koolhydraten, vet, eiwit) en microvoedingsstoffen (vitaminen, mineralen, sporenelementen).

Binnen de natuurvoeding neemt de orthomoleculaire voedingsleer een aparte plaats in. In deze voedingsleer draait het niet alleen om de producten zelf – biologisch en onbewerkt –, maar ook om de optimale opname door het lichaam van vitaminen en mineralen uit de voeding. Belangrijke adviezen zijn onder andere stoppen met geraffineerde koolhydraten (suiker) en dierlijke zuivel, meer vette vis, en veel meer groente dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid uit de Schijf van Vijf. Door de juiste voedingsproducten te combineren is het volgens de orthomoleculaire voedingsleer bovendien mogelijk om klachten zoals astma, eczeem of vermoeidheid te verminderen.

Waar je voorkeur ook ligt, zomaar een dieet volgen is nooit een goed idee. Of iemand nou wil afvallen, zich fitter wil voelen of van zijn darmklachten af wil: er is altijd begeleiding nodig. Liefst in samenwerking tussen een huisarts en een gewichtsconsulent of voedingsadviseur. Moet iemand zijn voedingspatroon veranderen vanwege een medisch probleem, dan is de begeleiding van een gediplomeerd diëtist zelfs een vereiste.

Een echt goed advies op maat dat je langere tijd volhoudt kan ook alleen onder deskundige begeleiding een succes worden. De insteek van deze deskundige zal, ongeacht zijn of haar ‘school’ vaak dezelfde zijn: gezonde voeding kan het lichaam versterken. Als professional weet je ook dat het veranderen van een eetpatroon niet makkelijk is. Misschien is een voedingsadvies alleen niet genoeg en is er een leefstijlcoach nodig. Een advies als ‘drink water in plaats van een liter cola per dag’ is voor veel mensen echt niet eenvoudig op te volgen. In de opleidingen van Civas zit daarom ook altijd een element adviesvaardigheden, zodat je cliënten goed kunt begeleiden naar een gezond eet- en drinkpatroon.

Bij al die verschillende voedingswijsheden is het belangrijk om te kijken naar de oorsprong van de informatie die je leest. Veel mensen met interesse voor voeding schrijven blogs, maar wie zijn zij? Wees kritisch over wat je leest. Waar komt het vandaan? Wie heeft het dieet ontwikkeld? Keto is bijvoorbeeld ontwikkeld voor kinderen met epilepsie en koolhydraatarm eten is in beginsel bedoeld voor mensen met diabetes type 2. Toen bleek dat een eetpatroon met minder koolhydraten leidt tot afvallen en ketogeen eten tot betere sportprestaties, kwam deze voedingswijze in een heel ander perspectief te staan. Met deze kennis in je achterhoofd en je algemene wetenschap over voeding kun je cliënten een ander voedingspatroon adviseren. Je kent de algemene basis over koolhydraten, vetten, eiwitten, vitaminen en mineralen en daarin leg jij je eigen accenten aan, toegesneden op jouw cliënt.

Een van de vele voedingsdiscussies gaat over suppletie. Is het nu wel of niet nodig om bepaalde vitaminen en mineralen bij te slikken? Als je gezond eet krijg je voldoende vitaminen en mineralen via je voeding binnen, zegt de één. Een ander zegt: bij bepaalde groepen is vrijwel altijd sprake van een tekort aan vitamine D of vitamine B12. De orthomoleculaire voedingsleer gaat nog een stap verder en vindt suppleren bijna altijd nodig is. Ook hiervan zeggen we: informeer je goed, doe niet zomaar iets. Laat eventueel bloedonderzoek doen om te kijken wat iemand echt nodig heeft. Daarna kun je vaststellen wat de mogelijkheden zijn voor jouw cliënt. Kan een eventueel tekort worden opgelost met andere voeding? Dan heeft dat de voorkeur. Lukt dat niet, dan kan suppletie een tweede stap zijn. Heb je behoefte aan meer verdieping in dit onderwerp, dan bevelen we onze opleiding orthomoleculaire suppletie van harte aan.

Wat kies je uit het aanbod van Civas. Om te beginnen natuurlijk wat jou het meest interesseert. Wat is je doel? Mensen begeleiden met gewichtsverlies, cliënten van klachten afhelpen of sporters adviseren? Laat je leiden door je interesse en einddoel. Alle opleidingen van Civas zijn erkend door beroepsverenigingen. Je kunt er dus van uitgaan dat de inhoud betrouwbaar is en de docenten vakkundig. Bedenk daarbij ook dat je nooit bent uitgestudeerd. Voedingswetenschap is gecompliceerd, omdat je niet één factor kunt isoleren. Daarnaast is de wetenschap over voeding en gezondheid volop in beweging. Enerzijds zijn veel adviezen gebaseerd op inzichten die al meer dan honderd jaar oud zijn. Anderzijds is er sprake van voortschrijdend inzicht. Voedingsonderzoek is een complex en genuanceerd onderwerp. Wees dus gewaarschuwd: wie hier aan begint is nooit uitgeleerd!